Mới 15 tuổi đầu nhưng cô học trò nhỏ nhắn ấy bất đắc dĩ phải làm “trụ cột” của một gia đình 5 con người từ nhiều năm nay. Bố em vốn là một công an xã năng nổ, khỏe mạnh, chỗ dựa vững chắc cho cả gia đình, nhưng không may vào năm 2007 bố bị tai nạn giao thông chấn thương cột sống và vĩnh viễn không còn khản năng đi lại. Trong khi đó, anh trai đầu lại mắc dị tật bẩm sinh, Phấn và người anh trai thứ 2 lại đang tuổi ăn tuổi học, mọi vất vả, cực nhọc đổ dồn lên đôi vai người mẹ. Chẳng bao lâu sau, do áp lực dồn nén khiến mẹ Phấn lâm chứng bệnh tâm thần hoang tưởng, thường lang thang theo em đến trường và làm nhiều việc không bình thường. Cuộc sống vốn đã khó khăn nay lại càng túng quẫn, khó khăn hơn nên anh trai Phấn đành dở dang việc học, tha hương đi làm ăn xa, để lại gánh nặng ngoài sức chịu đựng cho một cô bé chưa đến tuổi vị thành niên. Nhiều lúc thiếu thốn đủ bề, tưởng chừng không thể vượt qua nổi khiến Phấn có suy nghĩ phải bỏ học để gánh vác việc gia đình. Nhưng rồi được thầy cô, bạn bè, bà con lối xóm động viên, giúp đỡ, Phấn đã có thêm nghị lực để vượt lên hoàn cảnh tiếp tục theo đuổi học hành. Em tâm sự: "Vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, bố nằm một chỗ, mẹ thì sức khỏe không mấy khấm khá, điều đầu tiên em cần đó là sự vươn lên, cố gắng học tốt để đạt điểm số cao khi thi lên cấp 3, được học trong môi trường tốt em sẽ có nhiều kiến thức hơn để thi vào trường Đại học để sau này em có một công việc ổn định để giúp đỡ bố mẹ vơi bớt khó khăn".

Mặc dù luôn tất bật từ chăm lo từng bữa ăn cho bố, mẹ, anh trai, sắp xếp công việc trong gia đình đến việc đồng áng nhưng em vẫn dành thời gian thỏa đáng cho học tập. Tối tối, khi mọi người chìm vào giấc ngủ em mới ngồi vào bàn miệt mài học tập. Không có tiền mua sách tham khảo em mượn sách của bạn bè, các thầy cô giáo để học thêm. Không chỉ học giỏi, Phấn còn tích cực tham gia các hoạt động, phong trào của lớp, của trường, luôn gần gũi, chan hòa, sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ các bạn trong lớp cùng tiến bộ trong học tập. Chính những nỗ lực đó đã giúp Phấn luôn thành công trong học tập. Suốt 9 năm từ tiểu học đến THCS em luôn là học sinh giỏi cấp trường, cấp huyện. Thầy cô giáo, bạn bè rất tự hào về em, luôn dành cho em những tình cảm tốt đẹp nhất. Nhận xét về cô học trò vượt khó học giỏi của trường, Cô Lê Thị Thúy Yên, Hiệu phó trường THCS Vân Diên, Nam Đàn cho biết : "Gia đình em Phấn rơi vào hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Vì thế mà nhà trường luôn tạo điều kiện, động viên  để giúp đỡ em có điều kiện để tiếp tục theo học. Những khoản tiền trong khả năng nhà trường đều đã miễn giảm cho em. Hoàn cảnh như thế nhưng em là một học sinh có thành tích cao, luôn là tấm gương sáng để các bạn trong trường học tập và  noi theo". 

Hiếu thảo, đảm đang, chăm ngoan, học giỏi, những phẩm chất đáng quí ấy đã giúp cô học trò nghèo vượt lên hoàn cảnh, trở thành tấm gương sáng cho các bạn nhỏ noi theo. Nguyễn Thị Phấn đã được suy tôn là điển hình tiên tiến tại lễ tuyên dương điển hình "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" năm 2014 của xã Vân Diên (Nam Đàn).